Erven zonder testament. Hoe werkt dat?
De wet regelt precies wie er recht heeft op een erfenis als er iemand overlijdt die geen testament heeft laten opmaken. Om in die situatie als erfgenaam in aanmerking te komen moet u een familierechtelijke band hebben met de overledene of moet u zijn of haar echtgenoot (of geregistreerd partner) zijn.
De wet onderscheid vier groepen van erfgenamen:
- de partner samen met de kinderen
- de ouders, broers en zussen
- de grootouders
- de overgrootouders
Er wordt eerst gekeken of er erfgenamen zijn in de eerste groep (partner en kinderen). Als dat het geval is, komen de volgende groepen niet aan bod. Als er in geen van de vier groepen erfgenamen zijn, dan gaat de erfenis naar de Nederlandse Staat.
Plaatsvervulling
Behalve bij de partner kan er bij iedere groep plaatsvervulling optreden. Dit houdt in dat als een erfgenaam bijvoorbeeld is overleden, de nabestaanden van deze erfgenaam in zijn of haar plaats treden.
Een voorbeeld.
De oude Joris (81) komt te overlijden. Een van zijn zoons, Hendrik (55) leeft nog, een tweede zoon, Jan, is al eerder overleden. Jan heeft twee kinderen, Jeroen (25) en Maaike (23). Volgens het wettelijke erfrecht moet er eerste gekeken worden of er erfgenamen zijn in groep 1 (partner en kinderen). Alle erfgenamen in een groep hebben recht op een gelijk deel van de erfenis.
Joris heeft geen partner meer en daarom zouden zijn beide zoons allebei recht hebben op de helft van de nalatenschap. Omdat zoon Jan al eerder overleden is, hebben de kinderen van Jan (Jeroen en Maaike) samen recht op het deel van hun vader. Dit betekent dat Hendrik de helft van de erfenis krijgt en dat Jeroen en Maaike allebei recht hebben op een kwart van de erfenis.
Nog een voorbeeld.
Een echtpaar is getrouwd in gemeenschap van goederen en heeft twee kinderen. De vader komt te overlijden. Hoe wordt de erfenis afgewikkeld volgens het wettelijke erfrecht?
De nalatenschap van de vader bedraagt de helft van de huwelijksgoederengemeenschap, de andere helft behoort immers al aan de moeder toe. De twee kinderen en de moeder erven ieder 1/3e van de nalatenschap (of 1/6 van de totale huwelijksgoederengemeenschap).
Als u wilt afwijken van de standaard regels van het wettelijke erfrecht, dan is het verstandig om een testament op te laten maken.
Dit artikel is geschreven door de redactie van Judex.nl. Uw vragen of reactie zijn welkom op info@judex.nl