Slachtoffer, getuige en deskundige: Veelgestelde vragen
Als u bent opgeroepen als getuige in een strafzaak bent u verplicht om te komen. Als u bang bent dat uw gezondheidstoestand ernstig in gevaar komt door het afleggen van een verklaring op de rechtszitting, kunt u dat vertellen aan de officier van justitie en de rechtbank.
De rechtbank beslist uiteindelijk of u wel of niet op de rechtszitting moet verschijnen en kan in het uiterste geval uw medebrenging gelasten (u wordt dan opgehaald door de politie).
U bent dus verplicht om te komen, maar dat betekent niet dat u verplicht bent om op elke vraag antwoord te geven. Redenen om een antwoord te weigeren zijn onder andere:
- u bent naaste familie van de verdachte
- u oefent een beroep uit dat u tot geheimhouding verplicht, zoals dokter of notaris.
- als de rechter u zegt dat u geen antwoord behoeft te geven.
De reclassering begeleidt personen die als gevolg van het (vermoeden van het) plegen van een strafbaar feit met politie of justitie in aanraking zijn gekomen.
De betrokkenheid van de reclassering kan lopen vanaf de aanhouding van de verdachte door de politie tot en met de terugkeer in de maatschappij na het uitzitten van de gevangenisstraf.
U kan altijd proberen om uw schade te verhalen, dit kan via verschillende wegen:
- via uw eigen verzekering
- via de aansprakelijkheidsverzekering van schadeveroorzaker
- via een beroep op het Schadefonds Geweldsmisdrijven
- via een beroep op het Waarborgfonds Motorverkeer
- door schadebemiddeling van de politie of justitie in het kader van het strafproces
- door u te voegen als benadeelde partij in het strafproces
Uw advocaat kan u adviseren welke weg in uw geval de meeste kans van slagen heeft. Hoewel u meerdere wegen kunt bewandelen, krijgt u maar eenmaal uw schade vergoed.
Het Waarborgfonds Motorverkeer fungeert als vangnet voor slachtoffers die schade hebben opgelopen als gevolg van een ongeluk met een motorvoertuig die de verzekeraar van de schadeveroorzaker niet kunnen aanspreken.
U kunt een beroep doen op het Schadefonds Geweldsmisdrijven als u voldoet aan de volgende voorwaarden:
- U bent slachtoffer, nabestaande of getuige van even geweldsmisdrijf.
- Er moet sprake zijn geweest van een ernstig geweldsmisdrijf (mishandeling, diefstal met geweld, verkrachting etc.).
- U heeft ernstig geestelijk en/of lichamelijk letsel opgelopen.
- U bent zelf niet (mede) schuldig aan het misdrijf.
- Het misdrijf is in Nederland gepleegd.
- U moet binnen drie jaar na het misdrijf een aanvraag voor schade indienen.
- Wat betekent ‘voeging in het strafproces'?
Als u schade heeft geleden door een strafbaar feit kunt u proberen deze schade te verhalen in het kader van de strafprocedure. U claimt uw schade dan van de verdachte als hij moet voorkomen bij de strafrechter.
Het verhalen van schade is normaal een civiele procedure. Voegen in het strafproces, is dus een stukje civiele procedure in een strafzaak waarin u de eenvoudige en rechtstreekse schade die u heeft geleden (zowel materiële als immateriële schade) vordert van de verdachte.
In een aantal gevallen heeft u inderdaad een spreekrecht. Dit betekent dat u tijdens de strafprocedure wat mag zeggen of dat u een verklaring mag voorlezen. U moet dan wel slachtoffer of nabestaande zijn. U heeft bijvoorbeeld spreekrecht bij:
- Alle misdrijven waarop de wet een gevangenisstraf heeft gesteld van acht jaren of meer
- Bezit, vervaardiging of verspreiding van kinderporno
- Ontucht met bewusteloze, onmachtige, gestoorde of kind
- Jeugdprostitutie
- Mensenhandel en strafbare exploitatie van prostitutie
- Bedreiging met geweld
- Verschillende vormen van mishandeling
- Deelname aan groepsgevecht of groepsaanval
- Dood door schuld
- Zwaar lichamelijk letsel door schuld
- Dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld in het verkeer