Strafrecht: Veelgestelde vragen
Sinds 1 april 2010 heeft u het recht op een advocaat te raadplegen voorafgaand aan het moment van het eerste politieverhoor. Dit noemt men ook wel het consultatierecht. Als u afziet van dit consultatierecht, heeft u wettelijk het recht op een advocaat vanaf het moment dat u inverzekering gesteld wordt.
Met de OM-afdoening mag het OM u zelf een straf opleggen. Dit is dus anders dan het doen van een voorstel van afdoening. U heeft dus bij de OM-afdoening geen keuze of u wel of niet akkoord gaat, de straf wordt u opgelegd. Bent u het niet eens met de opgelegde straf dan moet u hiertegen verzet aantekenen.
Bij de OM-afdoening staat uw schuld aan het strafbare feit vast als u geen verzet aantekent.
Rechtsbijstand van een advocaat is een recht en geen plicht, u bent dus bevoegd om uw eigen verdediging te voeren.
Voor een groot aantal veel voorkomende lichte overtredingen kan de officier van justitie aan de verdachte een transactievoorstel doen. Een transactievoorstel kan bestaan uit een geldboete of een taakstraf. Gaat u met dit voorstel akkoord, dan hoeft u niet naar de strafrechter. Een transactievoorstel kan u tijdens een zitting worden gedaan, maar kan ook via toezending van een acceptgiro door het CJIB plaatsvinden.
De vrees voor collusie bestaat indien er een duidelijk vermoeden bestaat dat u door uw vrijlating het onderzoek dat tegen u loopt zal saboteren, frustreren en tegenwerken.
Gevreesd wordt bijvoorbeeld dat u getuigen onder druk gaat zetten, sporen van het misdrijf gaat uitwissen of de goederen waarmee het strafbare feit is gepleegd gaat vernietigen of wegmaken.
De officier van justitie is de vertegenwoordig van OM bij rechtbank en belast met opsporing en vervolging van strafbare feiten. De officier van justitie heeft het vervolgingsmonopolie. Hij besluit om een verdachte wel of niet te vervolgen. De officier bepaalt ook voor welk strafbaar feit hij u gaat vervolgen.
De inverzekeringstelling is de periode die volgt nadat de maximale duur voor vasthouding ten behoeve van het onderzoek is verstreken. De inverzekeringstelling mag alleen in de gevallen waarbij voorlopige hechtenis mag worden toegepast.
De inverzekering kan voor maximaal 3 dagen, welke termijn nog eenmaal met maximaal drie dagen kan worden verlengd indien dit dringend noodzakelijk is.
De advocaat-generaal (AG) is de vertegenwoordiger van het OM bij het gerechtshof, zoals de officier van justitie de vertegenwoordiger is van het OM bij de rechtbank.
De AG bij de Hoge Raad heeft de functie van adviseur.
Voorlopige hechtenis is de verzamelnaam voor de periode die na het verstrijken van de maxmale inverzekeringstelling (6 dagen) volgt. De voorlopige hechtenis omvat de bewaring (maximaal 14 dagen) en de gevangenhouding- en neming (maximaal 90 dagen).
Na een periode van 104 dagen dient uw zaak voor de eerste keer op zitting te zijn. Dit hoeft geen inhoudelijke behandeling te zijn, dit kan ook pro forma. Voorlopige hechtenis kan alleen maar bij bepaalde strafbare feiten er moeten daarnaast ernstige bezwaren en gronden zijn.
De rechter-commissaris in strafzaken is een bijzondere rechter. Deze rechter behandelt niet de uiteindelijke strafzitting, maar speelt vaak een rol in de voorfase van een strafzaak. De rechter-commissaris houdt zich bijvoorbeeld bezig met:
- het horen van getuigen
- het toestemming geven aan politie (en OM) om bepaalde opsporingsmethoden in te zetten, zoals het tappen van telefoons.
- het beslissen of iemand in het kader van de voorlopige hechtenis langer mag worden vastgehouden
- het leiden van een zogenaamd gerechtelijk vooronderzoek in een complexe strafzaak
